Μπλοκάρουμε την αξιολόγηση-αυτοαξιολόγηση με απεργία-αποχή από κάθε αξιολογική διαδικασία
39 χρόνια μετά την κατάργηση του επιθεωρητισμού, οι επιθεωρητές επιστρέφουν, με «άλλο όνομα» και «άλλα ρούχα». Ντυμένοι με τα «νέα» ιερά άμφια του επιστημονισμού, κάτω από τις σημαίες της νεοφιλελεύθερης επαγγελίας ότι το «αόρατο χέρι» της αγοράς θα οδηγήσει σε καλύτερα σχολεία.
24 χρόνια μετά την ψήφιση του αντιεκπαιδευτικού νόμου 2525 και ενώ όλες οι ψηφισμένες νομοθετικές διατάξεις και τα προεδρικά διατάγματα για την αξιολόγηση ακυρώθηκαν από τους αγώνες της εκπαιδευτικής κοινότητας, η κυβέρνηση προωθεί για εφαρμογή ένα ακόμα νομοθετικό αξιολογικό πλαίσιο με το νόμο Κεραμέως (4692/2020) και την Υ.Α. 6603/ΓΔ4/20-1-2021 με τίτλο: Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο.
Το δόγμα του σοκ στην εκπαίδευση
Οι δείκτες της λεγόμενης εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης (48 τον αριθμό!) είναι αποκαλυπτικοί:
-Σε ένα υποχρηματοδούμενο σχολείο θα αξιολογείται η «ικανότητα διαχείρισης των οικονομικών πόρων». Δηλαδή πώς θα γίνεται περιορισμός δαπανών, πώς θα βάζουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη οι γονείς, πώς θα αναζητούνται χορηγοί.
-Σε ένα υποστελεχωμένο σχολείο, που η λειτουργία του βασίζεται σε 50.000 συμβασιούχους, θα αξιολογείται η «αποτελεσματική αξιοποίηση του προσωπικού». Δηλαδή το πώς θα καλύπτονται τα κενά εκ των ενόντων, πώς θα γίνεται ο εκπαιδευτικός λάστιχο, πώς θα μπαλώνονται τρύπες με εκπαιδευτικούς να διδάσκουν άσχετα με την ειδικότητά τους μαθήματα.
-Σε ένα σχολείο με ακατάλληλες υποδομές, με αίθουσες κλουβιά και χιλιάδες μαθητές σε κοντέινερς, θα αξιολογείται «η αξιοποίηση των σχολικών υποδομών», αλλά και ο εμπλουτισμός και εκσυγχρονισμός τους. Και επειδή μάλλον ο Σύλλογος Διδασκόντων είναι λίγο δύσκολο να αποφασίσει την ανέγερση νέων κτηρίων, αυτό που θα αξιολογείται θα είναι το άνοιγμα της πόρτας στους χορηγούς και τις κάθε λογής επιχειρήσεις για να κάνουν τις μπίζνες τους.
-Σε μια εποχή που η ανάγκη για στέρεη γνώση και ολόπλευρη μόρφωση είναι αδήριτη θα αξιολογείται η «καλλιέργεια δεξιοτήτων στους μαθητές». Δηλαδή το πόσο γρήγορα γίνεται η στροφή της εκπαίδευσης στη λογική της εκγύμνασης εφήμερων δεξιοτήτων εις βάρος των μορφωτικών αναγκών των μαθητών και κατά πόσο ανοίγει η πόρτα για την εμπλοκή στην εκπαιδευτική διαδικασία φορέων άσχετων με την εκπαίδευση, από Μ.Κ.Ο. μέχρι και επιχειρήσεις.
Οι διαδικασίες της «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης», όπως προβλέπονται από την Υ.Α. ρίχνουν και το τελευταίο «φύλλο συκής».
-Ο προγραμματισμός των σχολικών μονάδων, οι εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης των σχολείων, οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου καθώς και οι αξιολογικές εκθέσεις των ΠΕ.Κ.Ε.Σ θα δημοσιοποιούνται σε ειδική πλατφόρμα του Ι.Ε.Π.!
-Ο Σύλλογος Διδασκόντων θα βαθμολογεί με τετράβαθμη κλίμακα τον κάθε θεματικό άξονα ενώ ο Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου σε δεκάβαθμη κλίμακα το κάθε σχολείο!
Επομένως, δεν πρόκειται για μια εσωτερική διαδικασία ανατροφοδότησης του διδακτικού έργου, όπως θέλουν να την παρουσιάσουν, αλλά για μια αξιολογική διαδικασία που ποσοτικοποιεί, καταμετρά, κατανέμει και κατηγοριοποιεί τις σχολικές μονάδες με βάση το πανοπτικό σύστημα του Ι.Ε.Π.
Δηλαδή, η εκπαιδευτική λειτουργία τεμαχίζεται, ποσοτικοποιείται, καταγράφεται. Και με βάση αυτήν την καταγραφή οι σχολικές μονάδες βαθμολογούνται σε δεκαβάθμια κλίμακα και κατηγοριοποιούνται ανάλογα στην ψηφιακή πλατφόρμα του ΙΕΠ. Και σε αυτήν την διαδικασία μας καλούν να γίνουμε συνεργοί!
Η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας είναι το πρώτο βήμα
Θα ακολουθήσει ο νόμος για την ατομική αξιολόγηση. Με δεδομένο ότι έχουμε μπροστά μας το πιο σκληρό θεσμικό πλαίσιο αξιολόγησης σχολικής μονάδας που θεσπίστηκε ποτέ, με άμεση σύνδεση της εσωτερικής και της εξωτερικής αξιολόγησης όπως επιτάσσει η αγγλοσαξονική αντιεκπαιδευτική παράδοση που ακολουθούν οι κυβερνώντες, κατανοούμε όλοι/ες τι θα περιλαμβάνει ο νόμος της ατομικής αξιολόγησης και τι μας περιμένει εάν αυτά τα αντιεκπαιδευτικά σχέδια γίνουν πραγματικότητα.
Η αξιολόγηση δεν θα κάνει το σχολείο καλύτερο
Αντίθετα, θα αποτελέσει μοχλό για το σχολείο των λίγων και εκλεκτών, για τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και σε σχολεία και το διχασμό του εκπαιδευτικού σώματος, για την κατηγοριοποίηση σχολείων, για την κατάργηση της ακώλυτης βαθμολογικής και μισθολογικής προαγωγής, για διαθεσιμότητες και απολύσεις, ακόμα και για την υπαγωγή των σχολείων στους Δήμους.
Η αξιολόγηση-αυτοαξιολόγηση είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για την κυβέρνηση, καθώς απαιτείται η συμμόρφωση-πειθάρχηση των εκπαιδευτικών για να εξασφαλιστεί η προώθηση του φθηνού, πειθαρχημένου σχολείου των ταξικών φραγμών και του εξεταστικού μινώταυρου, του αποκλεισμού μεγάλου μέρους του μαθητικού πληθυσμού από το δημόσιο αγαθό της μόρφωσης.
Καθοδηγητικό νήμα των κυβερνητικών σχεδιασμών αποτελούν οι εκθέσεις της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ αλλά και οι διαπιστώσεις της έκθεσης Πισσαρίδη για την εκπαίδευση, που επισημαίνουν ως κομβικό πρόβλημα την «Έλλειψη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών δομών και του εκπαιδευτικού προσωπικού». Η έκθεση Πισσαρίδη προτείνει συγκεκριμένα για την αντιμετώπιση της παραπάνω «αγκύλωσης» τα εξής: «Συνεχής αξιολόγηση με βάση κριτήρια όπως οι επιδόσεις των μαθητών, το ποσοστό εισαγωγής των μαθητών στα Πανεπιστήμια, οι ειδικές προκλήσεις κάθε σχολείου. Σύνδεση της χρηματοδότησης των σχολείων με την επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων. Δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων και σύγκριση μεταξύ των σχολείων με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών «διαχείρισης μεγάλων δεδομένων» (big data)».
Οι «μεταρρυθμίσεις» στα εκπαιδευτικά συστήματα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν τρία βασικά χαρακτηριστικά:
- τη σύνδεση της αξιολόγησης σχολείων και εκπαιδευτικών με τις επιδόσεις των μαθητών,
- τη σύνδεση των μισθών των εκπαιδευτικών με τα αποτελέσματα της αξιολόγησής τους
- και το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται εξω-εκπαιδευτικοί φορείς – δηλαδή εταιρείες και ιδιώτες – για την δήθεν πιο «αντικειμενική» εξωτερική αξιολόγηση.
Η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας είναι το πρώτο βήμα για την εμπέδωση κουλτούρας αξιολόγησης, την κατηγοριοποίηση των σχολείων και τη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για να προχωρήσει η ατομική αξιολόγηση.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ;
ΟΧΙ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ !
Επειδή η αξιολόγηση :
- Όχι μόνο δεν θα βελτιώσει την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά αντίθετα, θα αφυδατώσει την εκπαιδευτική πράξηαπό τον αυθορμητισμό, την πρωτοβουλία και τη δυνατότητα του διαφορετικού.
- Όχι μόνο δεν θα βελτιώσει την εικόνα του εκπαιδευτικού, αλλά θα συμβάλει στην πλήρη απαξίωση του κοινωνικού του ρόλου, στην υποταγή και χειραγώγησή του.
- Όχι μόνο δεν είναι μια «ουδέτερη» και «αντικειμενική» διαδικασία, αλλά αντίθετα, μέσω του ασφυκτικού διοικητικού ελέγχου και των κυρώσεων, στοχεύει στην επιβολή των κυρίαρχων αξιών και παιδαγωγικών μεθόδων.
- Είναι μια διαδικασία μετρήσιμη, με κριτήρια, μέτρα και σταθμά που καθορίζονται αυθαίρετα από την εκάστοτε εξουσία. «Ποσοτικοποιεί» δηλαδή παράγοντες όπως η διδακτική ικανότητα, η επιστημονική συγκρότηση, η παιδαγωγική κατάρτιση, η μεταδοτικότητα, η επικοινωνία με τους μαθητές κλπ. Αυτά όμως δεν είναι ποσοτικά μεγέθη που μπορούν να μετρηθούν με μεθόδους και κριτήρια «αντικειμενικά» και «αξιοκρατικά». Είναι επομένως μια διαδικασία υποκειμενική και αυθαίρετη.
- Είναι μια διαδικασία αυταρχικήπου αλλάζει δραματικά το κλίμα στη σχολική τάξη αλλά και στο σύλλογο διδασκόντων: η συνεργασία και το ομαδικό πνεύμα δίνουν τη θέση τους στον ανταγωνισμό και τη δουλοπρέπεια, η ελεύθερη σκέψη και η όποια παιδαγωγική αυτονομία αντικαθίστανται από την πλήρη υποταγή και τον ασφυκτικό έλεγχο.
- Αποτελεί σημαντικό μοχλό της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης του σχολείου, με βάση τις απαιτήσεις της αγοράς. Οδηγεί στην κατηγοριοποίηση και τον ανταγωνισμό των σχολικών μονάδων και στην αναζήτηση οικονομικών πόρων από ιδιώτες. Αποτελείκεντρικό μηχανισμό για την εμπέδωση της ταξικής λειτουργίας του σχολείου, στην κατεύθυνση της διευρυμένης αναπαραγωγής των κοινωνικών ανισοτήτων και την εγχάραξη της κυρίαρχης ιδεολογίας.
- Προβάλλει το εκπαιδευτικό έργο ως προσωπική υπόθεση των εκπαιδευτικών. Επιδιώκει έτσι να τους ενοχοποιήσει στα μάτια των μαθητών τους και της κοινής γνώμης για την κρίση της εκπαίδευσης. Οι κοινωνικοί και εκπαιδευτικοί παράγοντες ουσιαστικά δεν αποτελούν αντικείμενο της αξιολόγησης.
- Είναι μοχλός ανατροπής των εργασιακών σχέσεωνκαι καταπάτησης βασικών εργασιακών δικαιωμάτων που έχουν κατακτηθεί με πολύχρονους και αιματηρούς αγώνες. Μπλοκάρει τη μονιμοποίηση και τη μισθολογική – βαθμολογική εξέλιξη και θέτει τις βάσεις για την άρση της μονιμότητας.
- Επιδιώκει να χειραγωγήσει ιδεολογικά τους εκπαιδευτικούς, ελέγχοντας τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς – και κατ’ επέκταση των μαθητών – σύμφωνα με τις κυρίαρχες αξίες και πρότυπα. Μετατρέπει τους εκπαιδευτικούς σε «άβουλους και μοιραίους», «yes men», υπαλλήλους που πάσχοντας από μόνιμη οσφυοκαμψία ευθυγραμμίζονται με την εκπαιδευτική πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης και την επίσημη κρατική διδακτική.
- Περιορίζει την παιδαγωγική ελευθερία και αυτονομία των εκπαιδευτικώνστην εκτέλεση του εκπαιδευτικού έργου, συρρικνώνοντας δραστικά τις όποιες δυνατότητες για εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας και εκπαιδευτικές καινοτομίες.
- Προκαλεί ανταγωνισμούς και συγκρούσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών.
- Είναι μια διαδικασία που όχι μόνο δεν θα προωθήσει τη διαφάνεια και την "αξιοκρατία", αλλά θα οικοδομήσει ένα νέο πρωτόγνωρο καθεστώς διαπλοκήςκαι αλληλοτροφοδότησης των κομματικών - διοικητικών και αξιολογικών μηχανισμών. Το ρουσφέτι θα κυριαρχήσει και οι τάσεις διάλυσης και υποταγής κάθε συλλογικής δράσης θα ενισχυθούν.
- Θέτει τα θεμέλια μιας ιστορικής διάσπασης του εκπαιδευτικού σώματοςμε την κατηγοριοποίηση σε «στελέχη – αξιολογητές» και «εκπαιδευτικούς – αξιολογούμενους».
Ας πάψουν λοιπόν να μιλούν για αξιολόγηση που θα βελτιώσει την εκπαίδευση και θα βοηθήσει τον εκπαιδευτικό. Η πραγματικότητα δείχνει ότι όπου εφαρμόζεται, και μάλιστα με τον σκληρό και καθολικό τρόπο που προβλέπεται και για τη χώρα μας, πάντα ακολουθεί ένα ακόμα πιο σκληρό σύστημα, για να «διορθώσει» τις καταστροφικές συνέπειες που έχει το προηγούμενο! Αν επιτρέψουμε να εφαρμοστεί και σε μας, τα επόμενα βήματα θα είναι ακόμα πιο σκληρά, με πρώτο και κύριο τη σύνδεση της επαγγελματικής μας προοπτικής με τις επιδόσεις των μαθητών μας.
Οι δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί που ζούμε και αναπνέουμε καθημερινά μέσα στα σχολεία, που βιώνουμε και οι ίδιοι μαζί με τους μαθητές μας τα άγχη και τις αγωνίες των γονιών για το μέλλον και την πρόοδο των παιδιών τους είμαστε οι πρώτοι που παλεύουμε για το καθολικό δικαίωμα στη μόρφωση όλων των παιδιών.
Οι εκπαιδευτικοί καθημερινά εξετάζουμε κριτικά και αυτοκριτικά τη δουλειά μας, τον τρόπο που κάνουμε το μάθημα και προσπαθούμε με πενιχρά μέσα και χωρίς καμία στήριξη να δώσουμε ό,τι καλύτερο στους μαθητές μας. Στα σχολεία μας οι Σύλλογοι Διδασκόντων και οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε να σχεδιάζουμε, κρίνουμε, αναστοχαζόμαστε, αναπροσαρμόζουμε τον τρόπο που κάνουμε το μάθημα, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Γι’ αυτό διεκδικούμε ουσιαστικό ρόλο στο σύλλογο διδασκόντων και την εκπαιδευτική κοινότητα για τη συλλογική οργάνωση της εκπαιδευτικής πράξης, για την αντιμετώπιση των μαθησιακών προβλημάτων με εσωτερική χρήση των συμπερασμάτων και αυτό είναι το νόημα της παιδαγωγικής ελευθερίας, και της δημοκρατίας που αντιστρατεύεται το σχολείο της αγοράς, της αξιολόγησης, του ανταγωνισμού και των ταξικών φραγμών.
Μπλοκάρουμε την αξιολόγηση-αυτοαξιολόγηση με απεργία-αποχή από κάθε αξιολογική διαδικασία
Κανένας συνάδελφος δεν πρέπει να συμμετάσχει στις ομάδες – κανένας Σύλλογος Διδασκόντων δεν πρέπει να συνεδριάσει για θέμα σχετικό με την αξιολόγηση – αυτοαξιολόγηση.
